Bir elektrik sisteminde en önemli şeylerden birisi trafolardır. Oldukça yüksek güçlere ve boyutlara ulaşır. Ancak bunların hatasız bir şekilde çalışabilmesi için arıza bakım çalışmalarına oldukça önem vermek gerekir. Bir transformatörü oluşturan şeyler şu şekilde sıralanıyor;

•   Manyetik devre
•   Elektriksel devre
•   Yalıtım ve soğutma malzemeleri
•   Yardımcı dış soğutma devresi ve gerilim ayar tertibatı

Olarak sıralanabilir. Bir transformatörü oluşturan bu kısımların her biri farklı arızaları oluşturabilir. Yapılan araştırmalar sonucundan çıkan arızaların % 80’i elektrik-devre arızalarının olduğunu ortaya çıkarmıştır.

İlginizi Çekebilir: ELEKTRİK PANO BAKIMI

Transformatör arızalar çoğunlukla bakım eksikliğinden dolayı meydana gelmektedir. Ancak şu bilinmelidir ki transformatörler en az arıza çıkaran şeyler olarak bilinmektedir. Transformatör arızalarının temel sebepleri şu şekilde sıralanmaktadır;

Aşırı Isınmadan Kaynaklı Arıza

Biz insanların nasıl ki ateşi yükseldiği zaman hasta oluruz aynı şekilde transformatörlerde aynı şekilde normal sıcaklığa ulaştığı zaman bazı anormal durumları ortaya çıkarır. Bu şekilde meydana gelecek bir transformatör arızasının önüne geçmek için bir termometre yardımıyla ateş ölçümü yapmak doğru olacaktır. Müdahalenizi ona göre yaparsınız.

Transformatör Sıcaklığı Ne Kadar Olmalıdır?

Transformatörün sıcaklığı denildiği zaman soğutucu maddenin sıcaklığı ile onun bir parçasının sıcaklığı arasında oluşan fark hızlı bir şekilde anlaşılacaktır. Soğutma işleminin yağla yapılan bir transformatörün yağının sıcaklığı 50 dereceyi geçmemelidir.

Yağlı transformatörlerden farklı bir şekilde kuru transformatörlerin emprenye edilen sargıların direnç ölçme metodu ile yol ölçülen sıcaklığın 35 dereceyi geçmemesi gerekir. Büyük transformatörlerin sargıları daha farklı bir şekilde ölçülür. Bunlar sargılar arası yerleştirilen tertipler sayesinde ölçülür. Ancak küçük transformatörlerde soğutma havasının sıcaklığı ölçmesi yetebilir.

Güç ve Dağıtım Transformatörleri Arasındaki Farklar Nelerdir?

Transformatörde aşırı ısınma belirlendiği zaman hepsinden önce transformatör dışındaki şartlar incelenir. Havalı transformatörlerde hava debisinin azalıp azalmadığını kontrol edilir. Burada dikkat edilmesi gereken şey bir kW’lık kayba tekabül eden hava miktarı 5 m dak dan daha az olmamalıdır. Buna oldukça fazla dikkat edilmelidir. Bir anemometre ile hava debisi ölçülür.

İlginizi Çekebilir: EŞ POTANSİYEL NEDİR

Dış Devreden İleri Gelen Elektrik Arıza Sebepleri Nelerdir?

Bir transformatörün servis esnasında karşı karşıya kalacağı aşırı gerilimlere göre boyutlandırılması lazımdır. Yoksa gerilimin artması ile birlikte mıknatıslanma akımı oldukça fazla artış gösterebilir. Bununla beraber kapama atomları da oldukça fazla tehlikeli olabilirler.

Kapama işleminde gerilimin tam sıfırdan geçtiği ana isabet ettiği zaman küçük transformatörlerde sigorta erimeleri görülebilir. Bunun önüne geçmek için sekonder tarafta zigzag bağlantı yapılır. Ya da primer tarafta üçgen bağlantısı yapılarak bir tersiyer sargı yardımıyla dengesizliklerin önüne geçilebilir.

Bağlantıların kopması, bazı fazlardan değişik değerde gerilimler transformatörde dengesizlikleri ortaya çıkarabilir. Küçük ve kısa devre gerilimli eskimiş transformatörlerde kısa devre akımlarını sınırlamak için demir çekirdeksiz self bobinleri kullanılır. Elektrik arıza sebepleri bu şekildedir.

Transformatörlerin Koruma Tipleri Nelerdir?

Transformatörlerde ortaya çıkan arızaları haber eden tertiplerin yanında arızayı bir sınır içerisinde tutan ve aşırı şekilde genişlemesinin önüne geçen tertiplerde oldukça fazla bir şekilde gelişime uğramıştır. Transformatör aşırı bir derecede ısındığı zaman termometre elektrik kontağına haber verir.

Sargıların arasına termokupl sıkıştırıldığı zaman sıcaklık ölçümü yapılır ve elektrik sinyal devresine kumanda olunur. Olası aşırı akımlara karşı koymak için transformatörler akım rolesi ile korunurlar. Fakat bu role her durumda çalışmaya başlamaz.

İç arıza gerçekten oldukça önemli olduğu zamanlarda faaliyete geçmeye başlar. Gördüğünüz üzere transformatörler hakkında yer alan bilgiler bu şekildeydi. Trafo arızaları ve bu arızaların nelerden kaynaklandığı hakkında bazı soruların cevapları da bu şekilde sıralanıyor.